W jaki sposób oświetlać wnętrze bibliotek?

Przestrzeń biblioteczna to miejsca, w którym spotykają się czytelnicy oraz pracownicy biblioteki mający wspólny cel – kontakt z literaturą. Aby mógł się on odbyć, niezbędne są odpowiednie warunki, w tym również oświetleniowe. To od lamp zależy bowiem, czy bibliotekarze wypełnią swoje obowiązki prawidłowo, bez pomyłek i z pełnym zaangażowaniem, a czytelnicy zaznajomią się z wybraną pozycją. Dlatego tak ważne jest projektowanie świadomych i funkcjonalnych rozwiązań z zakresu oświetlania. Dowiedz się, jak to robić w bibliotece oraz na jaką technologię postawić. 

Jakie są normy oświetlenia w bibliotekach?

Oświetlenie w bibliotece ma ogromny wpływ na to, jak funkcjonuje instytucja oraz jak jest odbierana przez osoby ją odwiedzające. Normy oświetlenia w takich miejscach zależą od różnych czynników, w tym m.in.:

• rodzaju zbiorów;
• warunków pracy personelu;
• układu funkcjonalnego pomieszczeń;
• wymogów czytelników.

Ogólnie jednak przyjmuje się, iż światło w bibliotece powinno być jasne i równomierne, aby ułatwić czytanie i pracę przy komputerze. Najczęściej stosuje się w tym przypadku Polską Normę PN-EN 12464- 1:2004, wedle której poziom natężenia światła powinien wynosić od 300 do 500 luksów dla pomieszczeń ogólnodostępnych (łazienek, ciągów komunikacyjnych, pomieszczeń z księgozbiorami) i około 500 luksów dla czytelni. W przypadku zbiorów specjalnych, takich jak rękopisy i stary druk, poziom światła powinien być niższy (nawet od 20 do 50 luksów). W ten sposób ryzyko uszkodzenia delikatnych dzieł będzie znacznie zminimalizowane. 

Utrudnieniem podczas wdrażania norm w bibliotece może być duża liczba pomieszczeń różnego rodzaju i obowiązek pogodzenia potrzeb pracowników oraz czytelników. Dlatego projekt oświetlenia w takim miejscu powinien być wykonany na podstawie wcześniejszego audytu oraz wywiadu na temat potrzeb, przeprowadzonego zarówno z odwiedzającymi, jak i bibliotekarzami. 

Test funkcjonalności obecnych i przyszłych rozwiązań mogą wykonać firmy zewnętrzne, zajmujące się tym w fachowy sposób. Dzięki swoim narzędziom będą oni nam w stanie powiedzieć, na jakie pomieszczenia powinniśmy zwrócić szczególną uwagę, a także, czy wybrane przez nas oprawy oświetleniowe mogą być umieszczone w tym konkretnym miejscu. 

Na co ma wpływ światło w bibliotece?

Odpowiednio dobrane światło sprzyja dobremu samopoczuciu i pozwala na optymalne wykonywanie obowiązków. Należy pamiętać, że biblioteka to nie tylko miejsce, gdzie czytane i wypożyczane są książki, ale również przestrzeń, w której pracują bibliotekarze i bibliotekarki. Dlatego lampy biblioteczne muszą mieć natężenie dobrane w taki sposób, iż nie będzie ono wpływało na zmysł wzroku ani powodowało zmęczenia czy utraty koncentracji.

Oprócz tego ważna jest również prezentacja zbiorów oraz samej architektury biblioteki. Ma to szczególne znaczenie w przypadku starszych instytucji o charakterze historycznym, ale również nowoczesnych budynków, mogących pochwalić się innowacyjnymi rozwiązaniami z zakresu projektowania wnętrz. Wówczas przy tworzeniu nowoczesnego systemu oświetlenia należy również uwzględnić lampy, które oświetlają elewację budynku, poszczególne zdobienia wewnątrz, a także podkreślają wybrane przestrzenie.

Im lepiej będzie zaprojektowane oświetlenie w bibliotece, tym lepszy będzie miała ona odbiór u lokalnej społeczności, a także osób ją odwiedzających. Dotyczy to w szczególności osób korzystających z pomieszczeń bibliotecznych do spotkań inicjatyw lokalnych (kółek, grup wsparcia), szkół oraz przedszkoli, a także pisarzy przyjeżdżających na spotkania autorskie. 

Projektowanie oświetlenia bibliotecznego – porady

Aby móc zaplanować i wykonać projekt oświetlenia bibliotecznego, warto stosować się do dobrych praktyk aranżacyjnych. Pomogą one w wybraniu odpowiednich lamp, a także zaplanowaniu przestrzeni w taki sposób, aby pogodzić interesy osób pracujących i odwiedzających bibliotekę.

Na samym początku warto wykonać podział funkcjonalny. Obejmuje on różne przestrzenie biblioteki w tym:

• regały na książki;
• czytelnię;
• miejsce pracy bibliotekarzy.

Miejsca składowania księgozbiorów wraz z regałami oraz przejściami między nimi należy oświetlać światłem o natężeniu około 200 luksów. Rozjaśni ono szlaki i ciągi komunikacyjne, a także dobrze wyeksponuje książki. Jak już wcześniej wspomnieliśmy, w miejscach, gdzie składowane są stare druki i rękopisy, natężenie powinno być niższe (ok. 50 luksów). W ten sposób uchronimy najważniejsze publikacje i dzieła przed blaknięciem lub wyschnięciem.

Czytelnia to miejsce, w którym odwiedzający spędzają czas na czytaniu, sporządzaniu notatek, a także wykonywaniu zdjęć publikacji. To również w tym miejscu organizowane są wystawy i spotkania autorskie, dlatego przestrzeń ta wymaga oświetlenia o natężeniu ok. 500 luksów. Warto wyposażyć się w urządzenia ze sterownikami, które umożliwiają szybką zmianę parametrów oświetlenia i barwy światła w zależności od wymagań danej sytuacji.

Podobną wartość natężenia światła należy utrzymać na stanowiskach pracy bibliotekarzy. Pomoże ona wykonywać pracę na komputerach, przeglądać oddane książki czy sporządzać odręczne notatki. W ten sposób zwiększymy produktywność pracowniczą oraz wyeliminujemy wiele błędów, jakie mogą powstać na skutek zbyt słabego oświetlenia (np. pomyłki drukarskie). 

Pozostałe pomieszczenia w bibliotece należy oświetlać wedle poniższego schematu:

• korytarze – 100 luksów;
• klatki schodowe – 150 luksów;
• toalety, szatnie i archiwa – 200 luksów.

Jeżeli chodzi o pozostałe parametry oświetleniowe, najlepszym rozwiązaniem będzie zastosowanie neutralnej lub ciepłej barwy światła (przedział od 2700 - 4000 K) oraz równomierne rozłożenie lamp w celu uniknięcia cieni na biurkach i kartkach książek. Ze względu na dużą powierzchnię do oświetlenia, warto skorzystać z dobrodziejstw energooszczędnej technologii LED oraz systemów inteligentnych. Ponadto, lampy i oprawy powinny być dopasowane pod kątem kształtu i koloru do stylu aranżacyjnego we wnętrzu biblioteki. 

Wybór lamp do oświetlenia biblioteki

W przypadku tak dużych powierzchni jak biblioteki oraz faktu, że są to instytucje państwowe, najlepszym rozwiązaniem jest zastosowanie inteligentnych systemów oświetlenia. Łączą one poszczególne lampy w jedną sieć, którą można zarządzać z poziomu panelu sterującego umieszczonego w kluczowych miejscach lub aplikacji mobilnej. W ten sposób pracownicy biblioteki mogą na bieżąco regulować poszczególne parametry, dostosowując natężenie światła, jego barwę oraz kąt padania promieni do aktualnych potrzeb.

Tego typu systemu najlepiej współpracują z energooszczędną technologię LED, która pozwala zaoszczędzić na rachunkach za prąd, jest ekologiczna, a także niezwykle żywotna. Dobrym rozwiązaniem będzie wybranie lamp różnego rodzaju m.in. kinkietów oraz plafonów, które będą uzupełniać się, oświetlając różne strefy biblioteczne. Ważne, aby większość opraw miałą możliwość regulacji, co ma istotną zmianę przy zmianach aranżacyjnych lub przenoszeniu księgozbiorów.

Oprócz standardowych lamp wiszących, w bibliotekach bardzo często goszczą lampki biurkowe. Można spotkać je w czytelniach, gdzie pomagają zaznajomić się z wypożyczonymi książkami lub księgozbiorami. Szczególnie popularne są urządzenia z kultowym zielonym kloszem i włącznikiem sznurowym. 

Decydując się na zakup lamp do biblioteki, warto zwrócić uwagę na ofertę firm oświetleniowych. Najlepsze sprzedają sprzęt w hurtowych ilościach i oferują atrakcyjne rabaty przy dużym wolumenie. Najlepsze są w stanie potwierdzić swoje portfolio licznymi realizacjami dla instytucji państwowych oraz innych, dużych podmiotów. 

Szukasz odpowiedniego oświetlenia do biblioteki? A może chcesz zaprojektować cały system od podstaw? Zgłoś się do nas, a razem rozświetlimy Twoją przestrzeń! W LAKO znajdziesz szeroki wybór rozwiązań opartych na technologii LED. Nasze oprawy oświetleniowe oferują szeroki zakres barw światła, co pozwala dostosować je do indywidualnych preferencji i charakteru biblioteki. 

Odwiedź naszą stronę www, sprawdź portfolio realizacyjne i skontaktuj się z nami, a razem zaprojektujemy idealne oświetlenie.